Megatrendy w sektorze opakowań dla produktów FMCG. Zmniejszenie wpływu na środowisko i zapewnienie surowca z recyklingu

Rosnąć będzie zainteresowanie opakowaniami ekologicznymi, ale stanowić będą one w dalszym ciągu najwyżej 3-4 proc. całej produkcji. Aspekt wpływu na środowisko pozostanie ważny dla całego rynku, m.in. w kontekście redukcji śladu węglowego. Będzie on realizowany przez redukcję grubości materiałów, zmniejszenie rozmiarów opakowań i prostsze ich projekty.

- Powinna wzrastać rola lokalnej współpracy producentów i firm opakowaniowych, która pozwala na transport na mniejszych dystansach, co zmniejsza ślad środowiskowy - apeluje prof. Artur Bartkowiak.

Trzy megatrendy na 2025 r.

Dyrektor CBiMO ZUT wymienia trzy megatrendy, które będą dostrzegalne w 2025 roku. Pierwszy to modyfikacje materiałów opakowaniowych z wykorzystaniem substancji pochodzących z procesów biorafinacji, szczególnie stosowanych jako cienkowarstwowe powłoki modyfikujące. Dzięki temu więcej opakowań (np. papierowych pokrytymi takimi warstwami) o coraz lepszych właściwościach, nadawać się będzie do recyklingu.

Drugi megatrend to uwzględnianie przez producentów tego, jak opakowania będą zbierane i przetwarzane, gdy staną się odpadami. Dzięki temu będą w stanie zmienić się w wysokiej jakości surowiec niezbędny do produkcji nowych opakowań. Producenci już na etapie projektowania opakowania będą musieli uwzględniać jego selektywną zbiórkę i dalsze przetwarzanie. Pomoże to w pozyskiwaniu większych ilości dobrej jakości surowców z recyklingu.

Trzecim trendem jest zielona transformacja: z jednej strony w postaci coraz większego wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych podczas produkcji opakowań, a z drugiej przejawiająca się stosowaniem surowców innych niż pochodzących z przetwórstwa surowców, które nie są bioodnawialne. Będą jej towarzyszyć zarówno odpowiednie certyfikaty, jak i raportowanie ESG.

Sztuczna inteligencja w branży opakowaniowej

- AI będzie stosowana na początku jako narzędzie przyspieszające pracę m.in. w obsłudze klientów. Jej wykorzystanie będzie rosło, a liczba pracowników w przeliczeniu na ilość produkowanych opakowań będzie cały czas spadała. Ale będzie to jedynie narzędzie w rękach ludzi i nie zastąpi ich w rozwijaniu nowych rozwiązań technicznych czy technologicznych – ocenia prof. Artur Bartkowiak.

Chat GPT pytany o trendy w branży opakowaniowej wymienia nowe, ale znane i niszowe tendencje w branży takie jak opakowania jadalne lub interaktywne.

- Warto je znać, obserwując np. startupy oferujące takie innowacyjne rozwiązania, których jest coraz więcej na rynku. Ale to tylko przegląd istniejących rozwiązań, a nie wskazanie innowacyjnego trendu, a tym bardziej rozwiązań gwarantujących sukces. Aby się do niego zbliżyć firma musi wykreować swoją unikalność i miejsce na rynku – komentuje dyrektor CBiMO ZUT.

Polipropylen, polietylen i PET

Zgodnie z rozporządzeniem PPWR, branża skupi się na poliolefinach takich jak polipropylen i polietylen oraz na PET.

- Wbrew wielu informacjom PVC będzie miał swoje miejsce szczególnie w aplikacjach technicznych – mówi prof. Artur Bartkowiak.

Jeśli chodzi o rodzaje opakowań, rozwijać się będzie m.in. produkcja różnego rodzaju torebek z tworzyw z odpowiednim zamknięciami. Dzięki zastosowaniu cienkich warstw barierowych papierowe kubki i opakowania będą faktycznie „papierowe”, czyli zdatne do recyklingu w strumieniu odpadów z papieru.

Coraz częściej stosowaną nowością są opakowania z materiałów pochodzenia roślinnego. Producenci mogą w nie pakować roślinne produkty spożywcze, tworząc spójne, pasujące do siebie połączenia, na przykład takie jak roślinne jogurty w kubkach z biodegradowalnych materiałów pochodzenia celulozowego. Rozwiązania te będą droższe niż tradycyjne, ale jeżeli znajdą klientów w fazie testowej, trafią na rynek w szerszej skali.

Rozwija się trend polegający na przetwarzaniu przez producentów żywności produktów ubocznych na materiały opakowaniowy z wykorzystaniem biorafinacji. W ten sposób powstają nowe surowce do produkcji alternatywnych surowców opakowaniowych do tych wykorzystywanych obecnie głownie z przerobu ropy naftowej takich jako PEF zamiast PETu, czy PLA i PHA zamiast PE i PP.

Monomateriały w branży mięsnej

W branży mięsnej w ocenie prof. Artura Bartkowiaka pojawiać się będą monomateriałowe rozwiązania PP, PE i PET, które są cienkie, ale zachowują pożądane właściwości barierowe. Producenci opakowań reagować będą też na nowe produkty z dużą ilością przypraw i substancji prozdrowotnych, które coraz częściej dodaje się do produktów mięsnych, dostosowując do nich odpowiednio opakowania.

W przypadku szybko psujących się produktów „mokrych” ważną kwestią będzie to, aby ich opakowania nadawały się do recyklingu i ponownego wykorzystania w sektorze opakowań do żywności. Celem będzie więc zabezpieczenie ich przed kontaminacją, przez użycie powłok zabezpieczających przed migracją i adhezją produktów spożywczych.

Stowarzyszenie Natureef w Polsce

W 2025 roku Polska będzie w dalszym ciągu jednym z europejskich liderów w produkcji opakowań z tworzyw sztucznych.

- Pozycję tę osiągnęliśmy dzięki ogromnemu postępowi polskich firm pod względem rozwiązań technologicznych. Teraz zastanowić się trzeba, jak je wykorzystać w odniesieniu do dostępnych materiałów i wymagań prawnych – mówi prof. Artur Bartkowiak.

Z szacunków stowarzyszenia Natureef wynika, że polskie firmy w realizacji planów biznesowych coraz częściej wykorzystywać będą najnowszą światową wiedzę zdobywaną podczas uczestnictwa w wydarzeniach i międzynarodowych projektach, które inicjuje lub współtworzy Stowarzyszenie Natureef. Wspiera ono i współpracuje z najważniejszymi europejskimi organizacjami branżowymi, dzięki czemu ma dostęp do najnowszej wiedzy. Są wśród nich Recyclass, CEFLEX i Europejskie Partnerstwo Opakowań do Żywności. Ta ostatnia organizacja jest „klastrem klastrów” skupiającym 22 jednostki z Europy. W latach 2025-2026 przewodniczącą europejskiego partnerstwa będzie Jaśmina Solecka, prezes Natureef.

Stowarzyszenie Natureef zrzesza 60 wiodących firm, instytucji i jednostek naukowych z branży opakowaniowej, produkcji żywności, logistyki i recyklingu, które wdrażają najnowsze technologie, realizują wspólne projekty badawczo-rozwojowe oraz dbają o środowisko naturalne.

Misją stowarzyszenia jest współpraca na rzecz tworzenia opakowań w zgodzie z naturą. Natureef pomaga firmom podejmować decyzje, nawiązywać relacje biznesowe i inicjować projekty w zakresie zastosowania opakowań dla żywności i logistyki, które składają się z mniejszej ilości materiałów, zawierają przede wszystkim materiały z recyklingu, nadają się do łatwego odzysku i zabezpieczają produkt na różnych etapach cyklu życia.