Kwasy tłuszczowe omega-3 wydają się spowalniać procesy starzenia

Już jeden gram kwasów tłuszczowych omega-3 każdego dnia może spowolnić tempo biologicznego starzenia się ludzi. Szczególnie dobre wyniki naukowcy zaobserwowali w połączeniu kwasów omega-3 z witaminą D oraz ćwiczeniami.

Kwasy tłuszczowe omega-3 są składnikiem niezbędnym do prawidłowego rozwoju w okresie pre- i postnatalnym oraz do zapewnienia zdrowia w wieku późniejszym. Odpowiednie spożycie kwasów tłuszczowych omega-3 jest istotnym czynnikiem w prewencji wielu chorób żywieniowozależnych oraz skutecznie wspomaga leczenie. Kwasy omega-3 mogą wzmacniać naszą odporność, zdrowie serca i funkcjonowanie mózgu. Ale, jak wynika z niedawnych badań, które ukazały się na łamach pisma „Nature Aging” (DOI: 10.1038/s43587-024-00793-y), mogą również pomóc zachować młodość.

Omega-3 a zegar biologiczny

Naukowcy w swoich pracach wykorzystali zegary epigenetyczne, aby obliczyć, w jaki sposób przebiega tempo starzenia się osób w wieku 70 lat i starszych. Do badań zaprosili 777 uczestników ze Szwajcarii, których monitorowali przez okres trzech lat. W ich trakcie badani przyjmowali codziennie witaminę D i/lub 1 gram kwasów omega-3 i/lub uczestniczyli w 30-minutowym programie ćwiczeń domowych 3 razy w tygodniu. Na początku badania naukowcy oszacowali wiek biologiczny uczestników i to samo zrobili po trzech latach.

Wspomniane zegary epigenetyczne opierają się na epigenomie organizmu, który obejmuje modyfikacje chemiczne, takie jak grupy metylowe, które znakują DNA. Proces metylacji DNA prowadzi do zmian w aktywności niektórych genów bez modyfikacji oryginalnej sekwencji DNA. Wzorce tych znaków zmieniają się w trakcie życia i postępują wraz z wiekiem biologicznym danej osoby, który może być większy lub mniejszy od wieku mierzonego w przeżytych latach. Naukowcy mogą ustalić czyjś wiek biologiczny, mierząc zmiany chemiczne w naszym DNA, które zachodzą z czasem. Innymi słowy, zegary epigenetyczne to testy biochemiczne pozwalające określić wiek biologiczny danej osoby, wybierając zestawy miejsc metylacji DNA w całym genomie. W badaniach tych naukowcy wykorzystali cztery różne zegary biologiczne.

We wcześniejszych analizach naukowcy wykazali, że ograniczenie spożycia kalorii może spowolnić procesy starzenia. Inne badania przeprowadzone na zwierzętach lub w małych próbach pilotażowych nad spowolnieniem biologicznego starzenia się, na przykład poprzez spożywanie witaminy D lub kwasów omega-3, również wykazały obiecujące efekty. – Omega-3 wpływa na wiele ścieżek starzenia, takich jak działanie przeciwzapalne. Podobnie witamina D i ćwiczenia mają wiele korzyści. Pomyśleliśmy, czy jeśli zadziałamy na każdej z tych ścieżek, czy otrzymamy dodatkową korzyść? – mówi Heike Bischoff-Ferrari z Uniwersytetu w Zurychu, pierwsza autorka badania.

Kwasy omega-3 pomagają zachować młodość

Analizując próbki krwi uczestników badania naukowcy odkryli, że spożywanie omega-3 umiarkowanie spowalniało starzenie biologiczne w kilku zegarach epigenetycznych nawet o trzy miesiące. Odkrycie to nie zależało od płci, wieku ani wskaźnika masy ciała uczestnika. Przyjmowanie omega-3, witaminy D w połączeniu z ćwiczeniami okazało się jeszcze lepsze i wydawało się spowalniać procesy starzenia o miesiąc dłużej. Co więcej, połączenie kwasów omega-3, witaminy D oraz ćwiczeń miało wpływ na obniżenie ryzyka zachorowania na nowotwory. Do tego obniżało wskaźnik upadków o 10 proc. i zmniejszało wskaźnik infekcji nawet o 13 proc. w porównaniu z wynikami osób, które nie przyjmowały tej kombinacji. – To największe badanie, jakie mamy obecnie, które sugeruje, że prosty suplement przyczynia się do spowolnienia biologicznego starzenia się — mówi Bischoff-Ferrari.

Autorzy badań sugerują, że każda interwencja działa poprzez różne, ale powiązane ze sobą mechanizmy, a po połączeniu wzmacniają się wzajemnie, tworząc silniejszy ogólny efekt. – Chociaż efekty mogą wydawać się niewielkie przy odmłodzeniu wieku biologicznego o trzy do czterech miesięcy w ciągu trzech lat, jeśli będą trwałe, mogą mieć istotny wpływ na zdrowie populacji – mówi Bischoff-Ferrari.

Ograniczenia badania

Autorzy publikacji zauważają, że kluczowym ograniczeniem tej pracy jest brak standaryzowanego pomiaru biologicznego starzenia się. Do tego próba składała się wyłącznie ze szwajcarskich seniorów i nie reprezentuje ona średniej światowej populacji dorosłych w wieku 70 lat i starszych. Należy też zaznaczyć, że zegary epigenetyczne nie są idealnym pomiarem biologicznego starzenia się. – To, że biomarkery w twoim DNA wskazują, że przypominasz kogoś młodszego, niekoniecznie oznacza, że ​​jesteś w jakiś sposób zdrowszy — mówi Richard Siow z King’s College London, który nie był zaangażowany w badania.

W dalszych badaniach naukowcy zamierzają sprawdzić, co te zmiany oznaczają dla takich wskaźników, jak zdolności poznawcze czy zdrowie serca.

Kwasy omega-3 można znaleźć w żywności, przede wszystkim w rybach i owocach morza, oleju rzepakowym i lnianym czy orzechach włoskich. Są też dostępne w suplementach diety. Autorzy publikacji podkreślają, że nie powinno się przyjmować zbyt dużej ilości kwasów omega-3 – może to zwiększyć ryzyko rozwoju niektórych problemów zdrowotnych. Według nich około 1 grama dziennie jest uważane za bezpieczne.

Źródło: Nature Publishing Group, Nature, New Scientist, fot. Pixabay/ CC0 Public Domain